SF là gì?

SF được lấy từ 2 chữ cái đầu của cụm từ Start - bắt đầu và Finish - kết thúc với hàm nghĩa rằng với lệnh SF, người dùng chỉ việc bấm một nút Bắt đầu và đợi một thời gian để sau đó bấm nút Kết thúc để hoàn tất công việc. Lệnh "xếp hết" tự động thời khóa biểu đã được đưa vào phần mềm TKB từ phiên bản 5.0 nhưng chỉ áp dụng cho mô hình cổ điển không có phòng học bộ môn hay đa năng. Trong phiên bản TKB 5.5, lần đầu tiên khái niệm phòng học bộ môn được đưa vào nhưng lệnh SF đã không phát triển lên được cho mô hình mới này. Chỉ đến phiên bản hiện thời TKB 6.0 cùng với việc bổ sung thêm khái niệm phòng học đa năng, lệnh SF đã được phát triển hoàn toàn cho mô hình với phòng học bộ môn và đa năng.

Ý nghĩa của lệnh SF là rất lớn. Công việc xếp thời khóa biểu trong nhà trường là một việc hết sức quan trọng và bắt buộc phải hoàn thành trước giờ đánh trống bắt đầu năm học. Tuy nhiên các công việc chuẩn bị cho giảng dạy thường không được đúng hẹn. Các nhà trường thường rất bị động trong công việc chuẩn bị phân công giảng dạy đầu năm học hay học kỳ. Thời gian để hoàn thành một thời khóa biểu thường là quá ngắn và các nhà trường sẽ rất khó khăn để hoàn thiện một thời khóa biểu đúng thời hạn. Tuy nhiên nếu có trong tay phiên bản TKB 6.0, các trường sẽ hoàn toàn yên tâm. Chỉ cần một vài phút sau khi nhập xong dữ liệu, nhà trường sẽ có ngay một thời khóa biểu hoàn chỉnh dùng được ngay. Và đó chính là ý nghĩa lớn nhất của lệnh SF của phần mềm TKB 6.0.

Khi nào thì bắt đầu sử dụng lệnh SF

Lệnh SF chỉ cần và nên sử dụng khi đã nhập xong toàn bộ dữ liệu đầu vào của thời khóa biểu bao gồm:

- Toàn bộ dữ liệu gốc (lớp học, môn học, giáo viên, phòng học, phân công giảng dạy chuyên môn).

- Toàn bộ dữ liệu ràng buộc giáo viên và tích chất môn học.

Thao tác thực hiện lệnh SF

Lệnh SF được thực hiện từ lệnh Lệnh chính --> Xếp toàn bộ hoặc nút lệnh từ thanh công cụ chính của phần mềm.

Cửa sổ lệnh xuất hiện có dạng sau:

Cửa sổ lệnh SF có 6 vùng sau:

1. Phạm vi thực hiện lệnh

2. Khu vực thực hiện các lựa chọn và lệnh bổ sung

3. Khu vực đặt các tham số của lệnh SF

4. Khu vực hiện thông tin thông báo quá trình thực hiện lệnh

5. Các nút điều khiển chính: bắt đầu, dừng, kết thúc

6. Thanh tiến độ xếp

Người dùng sẽ thực hiện lần lượt các thao tác sau:

- Chọn phạm vi thực hiện lệnh là sáng hoặc chiều. Như vậy lệnh SF sẽ chỉ thực hiện việc xếp 100% khối lượng công việc riêng biệt cho buổi sáng hoặc chiều.

- Chọn và đặt các tham số ban đầu cho lệnh. Xem phần viết tiếp theo của bài viết này để tìm hiểu các thông số này.

- Bấm nút Bắt đầu. Phần mềm sẽ tiến hành thực hiện lệnh SF theo 5 bước được ghi trong khu vực 4 bao gồm: kiểm tra điều kiện thực hiện, xếp đại trà, hoàn thiện, kết thúc xếp và tối ưu TKB. Công việc kiểm tra điều kiện thực hiện được tiến hành khá phức tạp, xem phần sau của tài liệu này để hiểu rõ hơn các điều kiện kiểm tra này. Nếu phần mềm phát hiện lỗi khi kiểm tra điều kiện thì lập tức dừng lệnh, thông báo lỗi tương ứng và thoát khỏi lệnh.

- Sau khi kiểm tra xong, nếu không phát hiện lỗi, lệnh sẽ bắt đầu tiến hành xếp tự động. Trên thanh tiến độ (khu vực 6) sẽ thể hiện khối lượng công việc đang được tiến hành. Lúc này nút lệnh Dừng sẽ được kích hoạt. Người dùng có thể nhấn nút Dừng bất cứ lúc nào để dừng lệnh và cho phép cập nhật toàn bộ kết quả công việc đang làm vào dữ liệu thời khóa biểu hiện thời. Nút lệnh Dừng chỉ nên dùng khi thời gian chạy của lệnh quá lâu.

Hình ảnh sau cho ta thầy quá trình đang xếp tự động của lệnh SF, nút Dừng đang được kích hoạt. Thanh tiến độ công việc chỉ ra tiến độ hiện thời là một số nhỏ hơn 100%.

- Sau khi đã xếp xong 100% công việc, nút Kết thúc sẽ được kích hoạt, nút Dừng sẽ bị mờ đi như hình dưới đây.

Khi đó bạn chỉ cần nhất nút Kết thúc và sau đó nhấn tiếp nút Đồng ý trong hộp hội thoại sau xuất hiện. Sau khi cập nhật, lệnh SF sẽ tự động đóng và kết thúc.

Nếu không muốn cập nhật kết quả đã xếp thì nhấn nút Không. Màn hình lệnh SF sẽ quay trở lại và bạn sẽ phải thực hiện từ đầu.

- Nút Thoát nằm ở phía dưới cửa sổ lệnh dùng để thoát khỏi lệnh SF bất cứ lúc nào.

Các công việc chuẩn bị thực hiện lệnh

Trước khi nhấn nút Bắt đầu để thực hiện lệnh SF, người xếp thời khóa biểu cần đặt lại các tham số chuẩn bị của lệnh tại khu vực 3 bao gồm 4 tham số như hình dưới đây.

Sau đây là mô tả chi tiết 4 tham số này.

1. Kiểm tra và khóa tiết Sinh hoạt

Ý nghĩa của lệnh này là chương trình đảm bảo các tiết Sinh hoạt đã được xếp trước đó không bị xáo trộn trong quá trình xếp tự động của lệnh. Trên thực tế, các tiết Sinh hoạt luôn được xếp trước cố định cho các lớp học, thường được xếp vào tiết đầu thứ 2 hoặc tiết cuối thứ 7.

Nếu lựa chọn được chọn (checked) lệnh SF sẽ làm các công việc sau:

- Tiến hành kiểm tra xem môn Sinh hoạt này đã được xếp xong chưa. Môn này phải xếp xong trước khi thực hiện lệnh SF.

- Các tiết Sinh hoạt này sẽ được khóa lại trong suốt quá trình xếp tự động của lệnh và không bị xáo trộn. Chú ý rằng các tiết đã được xếp trước đó nếu không phải là Sinh hoạt thì vẫn có thể bị xáo trộn.

2. Giữ nguyên trạng thái TKB hiện thời

Nếu lựa chọn này được chọn (checked) thì lệnh SF sẽ xếp tự động trên nguyên tắc giữ lại toàn bộ các tiết học đã được xếp trước đó. Tuy nhiên không khẳng định 100% được rằng các tiết học này không bị xáo trộn trong khi xếp. Nếu lựa chọn này bị hủy thì trước khi xếp, lệnh SF sẽ xóa toàn bộ dữ liệu hiện thời trên thời khóa biểu (có thể chỉ giữ lại các tiết Sinh hoạt).

3. Tối ưu TKB sau khi đã xếp xong

Nếu lựa chọn này được chọn, lệnh SF sau khi tiến hành xếp tự động 100% thời khóa biểu sẽ tiến hành thêm công việc tối ưu hóa dữ liệu đã xếp. Tối ưu hóa dữ liệu là công việc thứ 5 của quá trình xếp tự động được ghi trong vùng màn hình số 4. Công việc tối ưu hóa có thể kéo dài trong một vài phút.

Chú ý: nếu thời gian tối ưu hóa dữ liệu TKB quá lâu, người sử dụng có thể dùng nút Dừng để kết thúc quá trình và cập nhật kết quả hiện thời.

4. Đặt tham số số lượng giáo viên dự trữ

Số lượng giáo viên dự trữ tối thiểu là một trong những điều kiện kiểm tra thực hiện của lệnh SF. Ý nghĩa của tham số này như sau:

Tại một thời điểm cố định của thời khóa biểu, số lượng giáo viên được phép tham gia vào quá trình lên lớp phải không vượt quá tổng số lượng giáo viên hiện có trong nhà trường trừ đi lượng giáo viên dự trữ này. Hay nói cách khác trong thời gian học tập trong trường lúc nào cũng phải có tối thiểu một lượng giáo viên không lên lớp (dự trữ) bằng số đã ghi trong tham số này.

Lệnh SF sẽ kiểm tra các điều kiện nào trước khi tiến hành xếp

Trước khi tiến hành việc xếp tự động, lệnh SF sẽ thực hiện công việc kiểm tra các điều kiện thực hiện của lệnh này. Công việc kiểm tra này khá phức tạp. Trong bài viết này sẽ trình bày sơ lược các điều kiện này để các nhà trường và giáo viên xếp TKB có thể hình dung phần nào các điều kiện mà phần mềm có thể kiểm tra trước khi tiến hành lệnh SF. Nhiệm vụ chính của công việc này là kiểm tra và phát hiện các lỗi, mâu thuẫn của các ràng buộc hiện thời cản trở khả năng xếp 100% thời khóa biểu. Sau đây là các công việc kiểm tra cụ thể:

1- Kiểm tra các lỗi logic hệ thống.

2- Kiểm tra điều kiện liên quan đến tiết Sinh hoạt.

3- Kiểm tra điều kiện dự trữ giáo viên mức toàn trường.

4- Kiểm tra ràng buộc dữ liệu PCGD của từng lớp học.

5- Kiểm tra ràng buộc dữ liệu PCGD của từng giáo viên.

6- Kiểm tra điều kiện dự trữ giáo viên ở mức từng tiết học trên thời khóa biểu.

7- Kiểm tra khả năng xếp 100% cho toàn trường.

Vì sao kết quả của lệnh SF có thể dùng được ngay trong nhà trường

Các lý do sau đây trả lời cho câu hỏi vì sao kết quả của lệnh SF lại có thể dùng ngay trong nhà trường.

- Trước hết thời khóa biểu do phần mềm TKB sinh ra đảm bảo không bao giờ bị trùng giờ, trùng tiết, nghĩa là không bị vi phạm bất cứ một lỗi logic nào về thời khóa biểu.

- Kết quả dữ liệu thời khóa biểu được sinh ra bởi lệnh SF là đã xếp xong 100% công việc, do vậy nhà trường mặc nhiên có một thời khóa biểu hoàn chỉnh.

- Chức năng tối ưu hóa dữ liệu sau khi xếp xong đã làm cho thời khóa biểu đẹp lên khá nhiều, còn rất ít các ô trống trong TKB của giáo viên, thỏa mãn khoảng 80% các ràng buộc giáo viên và do đó trở thành một thời khóa biểu dùng được ngay trong nhà trường.

School@net