Bây giờ là tháng mười. Gió từ đâu thổi về rất nhiều. Ngõ Tạm Thương tỉnh ngủ hẳn. Mấy cụ đi tập dưỡng sinh. Vài chị đi chợ sớm chả hẹn mà gặp ở một chỗ. Có tiếng ti vi vặn nhích lên. Một ông tay dắt chó, tay cầm túi thịt lẵng nhẵng cũng vui chân rẽ vào nghe bản tin sáng. Một lúc sau thì ngõ yên ắng trở lại. Nó chẳng khác gì mười chín năm về trước. Cái giếng cạn vẫn đứng ở ngã ba, bên cạnh vòi nước công cộng với hai cái chum. Các ngách rẽ vẫn nhỏ li ti, tối và ẩm. Vài ô cửa từ các gác xép ám khói nhìn hút lấy tán cây si bên đình Yên Thái. Một bức tường nâu nâu, xam xám. Cái bờ tường ấy nối Hàng Bông với chợ Hàng Da, có dây leo, cứ như một bài thơ giữa những bản tin thị trường.

Hàng năm, khi con lũ tiểu mãn đầu mùa bắt đầu dâng nước sông Hồng lên, như báo hiệu với những con người nơi sông bãi hãy chuẩn bị tinh thần bước vào mùa lũ. Người dân chài có cuộc sống bập bềnh trên sóng nước, bắt con cá nheo, cá chép để xem buồng trứng non hay trứng già. Người dân trên bờ sông thì nhìn con ễnh ương, con nhái bén đẻ bọc trứng như đám bọt xà phòng to bằng vốc tay, trên cành cây cao hay cành thấp trên mặt hồ ao.

Trên đường đi công tác, tôi được biết ngày 29 tháng 9 năm 1995 sẽ là ngày cuối cùng của Bách hóa Tổng hợp. Về đến Hà Nội, tôi vội vàng chọn bộ đồ mới nhất đến tiễn đưa người bạn Bách hóa Tổng hợp đi vào nơi Cực Lạc. Các quầy không còn nhộn nhịp như những ngày hôm trước nữa. Các cô vừa bán nốt số hàng sót còn lại trên quầy vừa kiểm kê mặt hàng cho kịp rời chân. Khách hàng thưa thớt mua vội vài thứ cần dùng.

Cụ Võ An Ninh rời khỏi cuộc đời khi đã hưởng dương trên 100 năm do tuổi cao sức yếu, còn gốc cây lộc vừng thứ 9 ra đi trong lúc đang đẹp, đang còn sức sống để tô điểm cho Hồ Gươm, lẵng hoa của Thủ đô. Vì những con người vô ý thức đã làm hỏng cây lộc vừng đúng ngày vui của dân tộc.

Tôi sinh ra trong kế hoạch khai thác thuộc địa lần thứ nhất của người Pháp ở Đông Dương. Tôi được đặt tên là Doumer (theo tên của viên toàn quyền Pháp tại Đông Dương lúc bấy giờ), nhưng người dân Việt Nam gọi tôi với cái tên dân gian cầu sông Cái, và thông dụng nhất là cầu Long Biên.

Đây là danh sách các Kinh đô / Thủ đô Việt Nam, hiểu theo nghĩa rộng, gồm các trung tâm chính trị của chính thể nhà nước trong lịch sử Việt Nam.

"Phố Phái" là từ mà người dân yêu Hà Nội thường dùng khi nói đến tranh về phố cổ của họa sĩ Bùi Xuân Phái. Hà Nội trong tranh vẫn còn nguyên vẹn nét dung dị đời thường, lặng lẽ và lâu bền trong từng nét bút của ông.

Dưới đây là một số bức ảnh Hà Nội xưa tại Triển lãm ảnh Hà Nội xưa của nhà sử học Dương Trung Quốc.

Vào thời điểm hòa bình 1954, Hồ Gươm thuần túy là nơi dạo mát của người Hà Nội, nơi nghỉ chân ăn kem của vài người từ nông thôn, chỉ đông đúc vài ngày lễ tết. Nhưng dần dần, người thất nghiệp, người vô gia cư, người buôn bán và người rỗi việc kéo đến ven hồ sinh hoạt ngày một nhiều. Hồ Gươm là căn nhà của họ suốt ngày đêm và nuôi sống hàng nghìn con người.

Trong loạt ảnh ghi lại quang cảnh diễu binh trong một ngày lễ đặc biệt, dưới cánh máy bay, đường phố và những công trình nổi tiếng của Hà nội hiện lên vừa lạ, vừa quen.

Năm 1805, vua Gia Long lệnh phá bỏ thành cũ, xây lại thành mới nhỏ hẹp hơn rất nhiều so với Hoàng thành các thời vua trước vì cho rằng đây chỉ còn là Trấn Bắc thành.

Thành hình vuông mỗi bề chừng một cây số xung quanh là hào nước sâu. Tường thành xây bằng gạch hộp, chân thành xây bằng đá xanh. Bốn bức tường thành tương ứng với bốn con phố hiện nay là: phố Phan Đình Phùng ở phía Bắc, phố Lý Nam Đế ở phía Đông, phố Trần Phú ở phía Nam, đường Hùng Vương ở phía Tây. Ở trong, giữa hai phố Hoàng Diệu và Nguyễn Tri Phương là khu vực Hành cung.

Trong kho tàng ca dao dân gian Việt Nam có biết bao câu ca nói về Thăng Long - Hà Nội, ca ngợi cảnh đẹp, ca ngợi con người, phản ánh đời sống nơi kinh thành hoa lệ.

Hà Nội với những hình ảnh thân quen gắn bó mật thiết mà dù đi bất cứ đâu, cứ nhắc đến những hình ảnh: Hoa sữa, hương cốm, Thu Hà Nội, Thành cổ Hà Nội, hồ Gươm, làng hoa, ngõ nhỏ, phố nhỏ, ... là lại gợi lên bao cảm xúc bồi hồi cho bất cứ ai đã từng sống ở Hà Nội. Những hình ảnh đó xuất hiện rõ nét và tràn đầy cảm xúc trong các ca khúc viết về Hà Nội khiến cho người nghe thêm da diết.

Bùi Xuân Phái là một trong những họa sĩ thuộc thế hệ cuối cùng của sinh viên trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cùng thời với các danh họa Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Dương Bích Liên - những tên tuổi ảnh hưởng lớn tới sự phát triển của mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Ông chuyên về chất liệu sơn dầu, đam mê mảng đề tài phố cổ Hà Nội. Ngay từ lúc sinh thời, sáng tạo của ông đã được quần chúng mến mộ gọi dòng tranh này là Phố Phái.

Trong ký ức của nhiều thế hệ độc giả, “Hà Nội trong mắt ai” là bộ phim “có vấn đề”. Hồi đó, nhờ người bạn có bố công tác ở Bộ Nội vụ mà chúng tôi được xem phim. Từ ngạc nhiên, sửng sốt đến bái phục, ngưỡng mộ, đó là cảm xúc của tôi sau khi xem phim. Sao mà không ngạc nhiên, sửng sốt khi được xem bộ phim lạ như vậy? Sao mà không bái phục, ngưỡng mộ khi những ngưòi làm phim đã nói lên những điều ngay thẳng lại hay đến vậy? Đi đâu cũng thấy mọi người xôn xao, bàn tán về bộ phim.

Ngoài dòng tranh Hàng Trống lâu đời, Thăng Long - Hà Nội còn có một dòng tranh dân gian khác ít được biết đến là tranh Kim Hoàng, của làng Kim Hoàng, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, tỉnh Hà Tây cũ, nay là Hà Nội. Dòng tranh dân gian này phát triển khá mạnh từ thế kỷ 18 đến thế kỷ 19, nay cũng đã bị mai một.

Tôi gọi thế, bởi ông là người con của làng Vũ Thạch, trông ra Hồ Gươm xanh ngăn ngắt bốn mùa, dù ông cất tiếng chào đời ở Luanpraban (Lào) ngày 22-12-1924 và tuổi học trò học ở Trường Bonal (Hải Phòng). Thời kỳ Hà Nội sôi nổi trong phong trào Mặt trận dân chủ cũng là lúc Nguyễn Đình Thi được trở về Hà Nội, thành phố mà ông chỉ nghe qua lời kể của mẹ, để có một cảm nhận đầy đủ hơn về những con phố, mái nhà cổ kính và cái Thành Hà Nội mà cụ ngoại đã tham gia cuộc đầu độc binh lính Pháp năm 1908.

Những ca khúc lưu giữ cả những nét văn hóa dân tộc khi viết về Hà Nội như: Cảm xúc tháng 10, Tiến về Hà Nội, Mùa xuân làng lúa làng hoa, Gửi người em gái,... và nhiều những ca khúc khác viết về Hà Nội đã chiếm được cảm tình của mọi thế hệ và sẽ còn được yêu thích cho mãi mai sau.

Tranh Hàng Trống được làm chủ yếu tại phố Hàng Nón, Hàng Trống của Hà Nội xưa. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng có lẽ dòng tranh Hàng Trống xuất hiện từ khoảng 400 năm trước đây và thực sự phát triển cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Sau đó, dòng tranh này bắt đầu mai một.

Đây là bộ ảnh do nhà giáo lịch sử đã nghỉ hưu Đoàn Thịnh và người con trai là kiến trúc sư Đoàn Bắc sưu tầm.