 Mô hình và Bài toán Thời khóa biểu nhà trường phổ thông với phòng bộ môn và đa năng
Bùi Việt Hà
Công ty Công nghệ Tin học Nhà trường - School@net
Tóm tắt: bài viết giới thiệu các vấn đề liên quan đến mô hình phòng học bộ môn trong nhà trường và bài toán xếp thời khóa biểu cho mô hình này. Đưa ra một số vấn đề gây khó khăn và phức tạp của phòng học bộ môn liên quan đến bài toán xếp thời khóa biểu. Phần cuối của bài viết là cách đặt vấn đề và cách giải quyết bài toán này trong phần mềm TKB do công ty công nghệ Tin học Nhà trường phát hành. | Xem tiếp  |
Chuẩn bị ra mắt phần mềm TKB phiên bản mới: TKB 6.0
Phiên bản TKB đầu tiên hỗ trợ hoàn toàn mô hình phòng học bộ môn.
Mô hình phòng học bộ môn lần đầu tiên được đưa vào phần mềm TKB từ phiên bản 5.5 X. Tuy nhiên trong phiên bản này lệnh xếp tự động 100% công việc chưa được áp dụng cho mô hình phòng bộ môn. Phiên bản mới TKB 6.0 đã hỗ trợ hoàn toàn cho mô hình này bằng cách đưa vào lệnh xếp 100% cho mô hình phòng học bộ môn.
- Phần mềm cho phép làm việc với nhà trường có 300 lớp sáng, 300 lớp chiều, 300 phòng học và 500 giáo viên.
- Hỗ trợ lớp học 2 ca (sáng, chiều).
- Hỗ trợ 17 tính chất môn học và hơn 20 loại yêu cầu ràng buộc giáo viên. | | Xem tiếp |
Phần mềm TKB 5.5 xử lý vấn đề mỗi lớp bắt buộc phải xếp tiết học bộ môn trong một phòng học cố định ?
Trả lời
Phần mềm TKB 5.5 trong trường hợp này cho phép thay đổi phòng bộ môn một cách tự do trong quá trình xếp. Ví dụ trường ta có 2 phòng bộ môn Lý cùng được sử dụng cho các khối 8, 9. Khi đó giả sử lớp 9A được phân công học trong phòng bộ môn thì các tiết môn Lý của lớp 9A có thể được xếp trong cả hai phòng Lý 1 và Lý 2.
Một đặc điểm nữa cần nhấn mạnh là trong trường hợp này lớp 9A sẽ bắt buộc phải được xếp môn Lý trong phòng bộ môn, không được xếp vào phòng truyền thống. | | |
Công ty có nói rằng đã tìm được ra các điều kiện đủ để kiểm tra khả năng xếp hết của TKB. Có thể cho chúng tôi biết được các điều kiện này hay không?
Trả lời
Câu hỏi của các bạn rất xác đáng. Đúng là để có thể "xếp hết" được toàn bộ một thời khóa biểu, phần mềm sẽ phải kiểm tra rất nhiều điều kiện. Sau đây là những điều kiện mà phần mềm sẽ kiểm tra trước khi thực hiện lệnh:
(1) Kiểm tra tính hợp lý của phân công tiết học kết hợp với phân bổ giờ nghỉ cho từng lớp học. Ví dụ một lớp với phân bổ 2 tiết KHONGHOC trong một học kỳ và 1 tiết Chào cờ sẽ được kiểm tra xem số tiết được phân công có vượt quá 27 hay không. Nếu số tiết được phân công vượt quá 27 thì đương nhiên không thể xếp hết được cho lớp này.
(2) Kiểm tra tính hợp lý của việc phân công tiết học cho mỗi giáo viên trong nhà trường.
(3) Kiểm tra các điều kiện "HOP" của giáo viên có mâu thuẫn với việc phân bổ giáo viên dạy hay không. Đây là một việc kiểm tra hết sức phức tạp. | | |
Câu hỏi: Tôi có nghe nói về một chức năng mới là
Trả lời:
Virtual Report là một chức năng đặc biệt của các nhóm lệnh "mô phỏng tư duy" xếp TKB mới của phiên bản TKB 4.0. Virtual Report cho phép người xếp Thời khóa biểu kiểm soát được hoàn toàn quá trình thực hiện các lệnh "mô phỏng tư duy" này. Điểm mấu chốt nhất của nhóm các lệnh mới là trong khi thực hiện một thao tác nào đó trên một TKB hiện thời (trên màn hình máy tính, ví dụ chuyển đổi, di chuyển, xếp, ...), lệnh sẽ "lôi kéo" vào "cuộc chơi" nhiều các giáo viên hay lớp trung gian khác. Do chúng ta không được nhìn, quan sát trực tiếp các TKB trung gian này trước đó, nên sự thay đổi các trung gian này có thể sẽ phá vỡ các ràng buộc TKB quan trọng (mà chúng ta đã mất nhiều công xây dựng). Chức năng Virtual Report cho phép chúng ta quan sát được tất cả các trạng thái TKB trung gian trước và sau khi thực hiện lệnh. Với Virtual Report, người xếp TKB hoàn toàn yên tâm và chủ động trong khi thực hiện các lệnh này. | | |
Câu hỏi: Khi tôi dùng chức năng kiểm tra việc đánh giá thời khóa biểu giáo viên, tôi thấy rất không hợp lý. Xin hãy giải thích cho tôi điều vô lý này.
Trả lời:
Thực ra, TKB 4.0 đánh giá mức độ "tốt", "xấu" của Thời khoá biểu của một Giáo viên dựa vào giá trị của hàm số CFT(). Hàm này được tính bởi một loạt các tham số rất phức tạp và hoàn toàn dựa vào trạng thái của Thời khoá biểu, không cần thiết đối với người sử dụng phải hiểu công thức tính mà chỉ cần biết ý nghĩa của hàm .
Tóm lại, theo quan điểm của chúng tôi, một TKB được gọi là "tốt" nếu nó không vi phạm các yêu cầu, ràng buộc hoặc nếu có thì ở dưới mức cho phép. Ngược lại, Thời khóa biểu được coi là tốt.
Hàm đánh giá TKB phụ thuộc vào một số hệ số có thể thay đổi được từ lệnh Main-->Options. Thay đổi các hệ số này bạn có thể thay đổi được cách tính hàm đánh giá TKB. Như đã trình bày nhiều lần trong các tài liệu về Thời khóa biểu, cách đánh giá tính "xấu", "tốt" của một TKB phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó có các yếu tố chủ quan của con người. Việc thay đổi các hệ số như đã nói trên tuỳ thuộc vào cách đánh giá của người xếp TKB. Bạn có thể xem thêm thông tin từ phần trả lời Câu hỏi 72 hoặc từ nội dung về việc đánh giá Thời khóa biểu trong các tài liệu TKB User Guide hoặc What's new. | | |
Đề nghị công ty giải thích ý nghĩa và cách sử dụng của các tùy chọn trong Drag&Drop Method của lệnh Options
Trả lời:
Các tuỳ chọn này có tác dụng khi bạn kéo và thả các tiết trong lúc tinh chỉnh Thời khoá biểu ở các màn hình Main Loop, Show All, Browse Teacher. Cả 4 lệnh này đều có chung một mục đích là chuyển 1 tiết trên Thời khóa biểu Lớp hoặc Giáo viên sang vị trí khác. Sự khác biệt là thuật toán của lệnh.
(1) - Sử dụng Hộp hội thoại của lệnh xếp tự động có điều kiện, cho phép bạn lựa chọn các yêu cầu ràng buộc có thể bị phá vỡ nếu muốn đổi vị trí hai tiết. Tương đương lệnh Move To.
(2) - Thuật toán chỉ cho phép các thay đổi TKB tại hai vị trí (đầu và đích) đ được đánh dấu. Đây là một thuật toán rất hiệu quả và được coi mặc định của hệ thống.
(3) - Cách làm tương tự như (1) nhưng không đưa ra hộp hội thoại điều kiện. Không kiểm soát được các điều kiện bị phá.
(4) - Đổi, hoán vị trực tiếp 2 vị trí trên Thời khóa biểu. Thuật toán này có từ TKB 3.X.
Xem thêm TKB 4.0 What's New để hiểu rõ hơn tính năng của các phương án lệnh trên. | | |
|
 |
 Những bài viết trong chuyên mục được nhiều người quan tâm | |
|
| Những bài viết mới đưa lên website | |
|
| Những bài viết trong các chuyên mục khác được nhiều người quan tâm | |
|
| Chủ đề mới cập nhật bài viết mới | |
|
|
Xem giỏ hàng
Khách: 6
Thành viên: 0
Tổng cộng: 6
Phần mềm Hỗ trợ xếp Thời khóa biểu TKB ra đời lần đầu tiên từ những năm 1989-1990 với phiên bản miễn phí viết trên nền DOS. Từ đó đến nay, phần mềm này đã liên tục được nâng cấp, phát triển, được đầu tư một cách nghiêm túc và được rất nhiều nhà trường phổ thông trên toàn quốc đón nhận. Hiện tại phiên bản TKB 5.5 đang được sử dụng tại gần 1000 trường phổ thông thuộc gần 60 tỉnh thành trên toàn quốc. Phần mềm đã liên tục đoạt IT-CUP sản phẩm phần mềm cấp ngành tốt nhất các năm 2003, 2004 của Hội Tin học Việt Nam và đạt BIT-CUP sản phẩm người dùng ưa chuộng nhất ngành giáo dục đào tạo năm 2004 của tạp chí PCWORLD và IDG bình chọn. 
