TP - Theo tôi thi trắc nghiệm Toán và làm bài kiểu chụp giật như vậy thì chỉ mang tính giải trí, thư giãn cho học sinh vui ngoài giờ mà thôi (như “Ai là triệu phú” ấy mà).

Tôi thấy rất vui khi có diễn đàn này trên báo Tiền phong để chúng tôi được nói lên quan điểm của cá nhân mình cũng như của đồng nghiệp mình. Tôi dạy Toán ở trường THPT chuyên Bắc Giang đã được 15 năm, dạy chuyên Toán được 10 năm, tôi là học trò của nhiều thầy cô giỏi và cũng là người thầy của nhiều thế hệ học trò giỏi.

Tôi chắc chắn một điều, thầy Văn Như Cương và những ai không đồng ý thi trắc nghiệm môn Toán và thi trắc nghiệm tràn lan; không đồng ý lấy kết quả thi THPT quốc gia xét tuyển vào ĐH, CĐ là những người yêu nghề, vì học sinh thân yêu, rất tâm huyết với giáo dục nước nhà.

Cả đất nước đánh đồng một kiểu thi thì thi tự luận là tốt nhất. Vả lại lứa tuổi từ tiểu học đến hết THPT cần phải thi tự luận. Trắc nghiệm có thể là hay trong cuộc thi nào đó nhưng không phải là môn Toán và lại càng không phải dành cho lứa tuổi non nớt là học sinh phổ thông. Tôi thật sự lo lắng vì thế hệ các con cháu tôi đang bị thí nghiệm với trò thi trắc nghiệm Toán và thi trắc nghiệm tràn lan. Tôi hy vọng rằng các em được học tự luận và thi tự luận môn Toán để sau này bước vào cuộc sống các cháu sẽ vững vàng hơn.

Thực ra, chúng tôi và những người thích thi trắc nghiệm cùng trưởng thành từ tự luận và tôi nghĩ họ phải biết là lứa tuổi học sinh phổ thông không nên bắt thi trắc nghiệm (tôi phải dùng từ “bắt” mới chính xác). Tôi đã chữa cho học sinh nhiều bài trắc nghiệm Toán do tôi ra và lấy trên mạng (có cả đề dự kiến của Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục) và thấy rằng những đề thi này có sự may, rủi quá nhiều.

Đề dự kiến trắc nghiệm Toán dành cho học sinh không phân ban của Cục Khảo thí có tới 16/40 câu mà đáp án là B (!?). Một bài trắc nghiệm Toán có nhiều cách tìm ra đáp số chứ không phải là cách giải, trong đó có cách hay nhất công nhận là phải nhanh, thông minh… Theo tôi thi trắc nghiệm Toán và làm bài kiểu chụp giật như vậy thì chỉ mang tính giải trí, thư giãn cho học sinh vui ngoài giờ mà thôi (như “Ai là triệu phú” ấy mà).

Tất cả những bài viết về sự hạn chế của thi trắc nghiệm đối với học sinh phổ thông trên báo Tiền phong của nhiều chuyên gia và nhiều tầng lớp trong xã hội tôi thấy đều hay và chính xác. Ai là người có quyền quyết định thi theo hình thức nào cần phải lắng nghe mọi người.

TS Nguyễn Viết Nguyên nói rất đúng: “Thi trắc nghiệm hay tự luận đều chỉ là một hình thức để kiểm tra kết quả học tập của học sinh, chứ không phải là một liệu pháp để nâng cao chất lượng đào tạo của nền giáo dục” (trích Tiền phong số 279 ra ngày 6/10/2007). Vì thế theo tôi thi tự luận như cũ là tốt.

Tôi nói tiếp về điều không tốt khi thi trắc nghiệm nói chung đối với học sinh phổ thông để thấy điều TS Nguyên nói là rất chính xác. Đó là: Đất nước ta còn nghèo, thầy cô và học sinh vùng khó khăn lấy đâu ra tiền để photo những đề kiểm tra vài chục câu?

Khi đó còn phụ thuộc rất nhiều vào điện, giấy photo, máy photo, mực in, máy vi tính, vi rút, quá nhiều môn thi trắc nghiệm và nhiều sự cố khác... Vì bắt thi trắc nghiệm nên cũng phải cố mà lo cho học sinh thi như thi thật chứ, rồi thì dạy thế nào ở những nơi khó khăn?

Vì thế học tự luận và thi tự luận đối với học sinh phổ thông tốt hơn nhiều khi thi trắc nghiệm và cũng đỡ tốn kém cho nhân dân rất nhiều. Nhiều thầy cô tâm huyết hiến kế rằng nên chăng nếu có trắc nghiệm thì khoảng 30% thôi còn lại 70% là tự luận, nhưng theo tôi nghĩ là khó cho các thầy cô vì có cái máy nó chấm cho rồi thì con số 70% kia trở nên vô nghĩa mà thôi.

Thi tự luận hỏi được ít nhưng sẽ tốt hơn rất nhiều cho tương lai của học sinh (ít nhất chữ viết là các em phải để ý) và tương lai của đất nước.

Còn đối với chủ trương tổ chức kỳ thi THPT quốc gia, lấy kết quả xét tốt nghiệp và xét tuyển vào ĐH, CĐ, tôi cho rằng cần phải thi ĐH và giao cho các trường tự tổ chức thi chọn sinh viên, có thể thi làm nhiều đợt, thi trắc nghiệm hay tự luận, các trường được tự quyết tùy theo cách đào tạo con người cho xã hội của trường đó và phải báo sớm cho thí sinh biết. Ví dụ thi vào ngành Sư phạm Toán thì phải thi tự luận.

Cuối cùng tôi xin kể hai mẩu chuyện sau:

Mẩu 1: Gần đây VTV 1 có đưa tin sắp tới Trung Quốc tổ chức Olympic 2008 nên có một thầy giáo người Bắc Kinh dạy tiếng Anh đã đi khắp Bắc Kinh ghi lại những biển hiệu viết tiếng Anh bị sai để sửa lại. Người ta cho rằng có quá nhiều lỗi viết sai vì ở đây tổ chức thi trắc nghiệm môn tiếng Anh. Đây rõ ràng là một sai lầm lớn.

Mẩu 2: Chuyện này xảy ra với một học sinh của tôi. Em thi khối A với ba môn Toán, Lý và Hóa. Em không biết nhiều về môn Sinh học, thi ĐH khối A em làm bài rất tốt và đi thi tiếp khối B cho vui.

Thi khối B hai môn Toán (tự luận) và Hóa (trắc nghiệm) em được 19,5 điểm, môn Sinh (trắc nghiệm) em đoán mò với tư duy toán học của mình và được 3,5 điểm. Hình như với điểm cao như vậy em đã đỗ vào một trường ĐH Y của tỉnh X. Một bác sĩ tương lai không biết mấy về môn Sinh? Rất may là học sinh của tôi theo học khối A.

Mọi chuyện vẫn đang được bỏ ngỏ, dù sao tôi vẫn mong muốn thế hệ các con cháu tôi được thi tự luận ít nhất là môn Toán hoặc có trường lớp nào chuyên biệt dạy cho các cháu học tự luận, thi tự luận.