Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, ông Michael W.Marine chia sẻ tại buổi làm việc với chương trình MBA, Trường Quản trị kinh doanh Shidler, ĐH Hawaii.

Ông phân tích: xét trên phương diện 2 vai trò mà giáo dục đại học (ĐH) phải đảm đương: cung cấp giáo dục vì lợi ích xã hội và kinh tế; và tạo ra kiến thức và đổi mới, các trường ĐH Việt Nam đều "không thực hiện được.

Về cung cấp giáo dục, theo Báo cáo phát triển thế giới năm 2006 của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam đang bị tụt lại sau các nước khác trong khu vực với chỉ 2% dân số được học hành trong 13 năm hoặc nhiều hơn.

Việt Nam xếp hạng chót trong khu vực nếu xét theo tỷ lệ người trong độ tuổi 20-24 tuổi đi học đại học, với 10% học đại học. Tỷ lệ này ở Trung Quốc, Thái Lan và Hàn Quốc lần lượt là 15%, 41% và 89%.

Ông phân tích lý do con số sinh viên đại học Việt Nam quá thấp là năng lực thấp đến mức báo động của chính các trường đó. Tháng trước, khoảng 1,8 triệu thí sinh đại học đi thi để giành 300.000 xuất trúng tuyển trên toàn quốc. Tuy là con số nhỏ song cũng đã tăng lên nhiều so với năm 1990 khi mà số thí sinh trúng tuyển trên cả nước chỉ hơn 150,000 người. Số sinh viên tăng lên những lượng giáo viên hầu như không thay đổi trong 17 năm qua. "Hệ thống giáo dục ĐH Việt Nam đang bị kéo căng", Đại sứ kết luận.

Nhìn nhận về vai trò của Chính phủ trong cải cách giáo dục, giải quyết những vấn đề tồn tại, Đại sứ Marine cho rằng Chính phủ Việt Nam đã hiểu tầm quan trọng của giáo dục đối với các công dân, và nhận thức về nhu cầu cấp thiết phải thay đổi.

"Ở Việt Nam, thực sự có những mong muốn về mặt chính trị và xã hội về những cải thiện ở các trường thuộc mọi cấp độ. Tuy các nguồn lực và các nỗ lực thực thi còn chưa được hiệu quả lắm, song rõ ràng là ở cấp cao nhất trong Chính phủ, chúng ta thấy có sự cam kết và quyết tâm".

Hệ thống giáo dục Việt Nam có một nhà tiên phong thực sự, TS. Nguyễn Thiện Nhân, Bộ trưởng GD-ĐT, người vừa được bổ nhiệm kiêm chức vụ Phó Thủ tướng, Đại sứ Marine đánh giá .

Mượn câu nói của William Butler Yeats “Giáo dục không phải là đổ cho đầy 1 cái xô, mà là thắp lên 1 ngọn lửa”, Đại sứ Marine chia sẻ cái nhìn lạc quan: "nhìn về tương lai của nền giáo dục Việt Nam, điều tôi hy vọng nhất là ngọn lửa học tập sẽ ngày càng bừng sáng và ánh sáng của nó sẽ soi tỏ mọi nơi chốn".