- Bây giờ, một mặt chúng ta muốn nâng cao chất lượng các cơ sở giáo dục đại học, nhưng mặt khác lại không muốn tạo điều kiện cho các cơ sở này, như vậy là mâu thuẫn. Bởi vậy, tôi cho rằng vấn đề không phải là tăng hay không tăng học phí, mà vấn đề là quyết định mức học phí như thế nào để có thể hài hoà được cả hai vấn đề nêu trên.

Với hoàn cảnh kinh tế của chúng ta hiện nay, nếu có tăng thì cũng chỉ nên tăng ở mức vừa phải, chứ tăng lên một lúc gấp vài ba lần là không được.

Điều quan trọng hơn là chúng ta phải thay đổi quan niệm về công tác giáo dục đào tạo, đặc biệt là cấp đại học. Vừa rồi, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về vấn đề phí và lệ phí, đã có ý kiến là những dịch vụ công liên quan đến yêu cầu chất lượng khác nhau thì nên coi đó không phải là phí, lệ phí nữa, mà chuyển nó sang giá dịch vụ công. Đã là giá, nó sẽ gắn với chất lượng của sản phẩm và có thể phân loại ra.

Nhu cầu xã hội khác nhau, bên cạnh giáo dục đại trà với mức học phí phù hợp với khả năng đóng góp của đông đảo người dân, cần đáp ứng nhu cầu của những người sẵn sàng đóng góp nhiều hơn để được nhận một dịch vụ cao hơn theo tinh thần tự nguyện...

Chúng ta nên theo hướng đó, không nên tăng học phí đồng loạt, không phân biệt chất lượng. Dư luận đã từng đặt ra câu hỏi là có đúng tăng học phí sẽ làm tăng chất lượng đào tạo? Mà ai đó bảo là tăng toàn bộ chất lượng đại trà thì tôi tin là không có.

- Như vậy việc tăng học phí chưa chắc đã làm tăng chất lượng toàn bộ cơ sở giáo dục đại học?

- Một mức tăng học phí phù hợp với khả năng chi trả của đông đảo nhân dân sẽ có giới hạn và thường tăng không nhiều vì mức sống của người dân hiện chưa tăng nhiều.

Nhưng chúng ta có thể đặt ra một số chương trình giáo dục đáp ứng yêu cầu chất lượng cao, với mức học phí cao hơn. Cũng như yêu cầu những người muốn có chất lượng cao hơn mức đại trà thì phải chi trả toàn bộ, Nhà nước không phải hỗ trợ và dành hỗ trợ đó cho “phần” khó khăn.

- Ông đánh giá thế nào về việc nhiều trường ĐH không chú ý sử dụng học phí để tăng cường năng lực đào tạo, đổi mới giáo trình, phương pháp dạy và học, mà còn nặng về chi thù lao cho cán bộ giảng dạy và nhân viên...?

- Tôi đồng ý rằng các vấn đề phải thực hiện theo đúng quy định của Nhà nước. Thực ra, trong một số trường hợp cụ thể, một số trường gặp khó khăn, ví như muốn tăng cường lớp học nhưng không có đất xây dựng. Do vậy, nếu không có đất xây dựng thì có thể đầu tư vào cái khác, miễn sao vẫn phục vụ điều kiện cơ sở vật chất cho giảng dạy.

- Vậy ông nghĩ sao về ý kiến nên kiểm tra việc sử dụng học phí trước khi tăng?

- Theo tôi là nên làm việc này, cần có đánh giá tổng kết để xem cần tăng bao nhiêu.

- Thủ tướng đã có chỉ thị về thực hiện chế độ cho vay ưu đãi để học ĐH, CĐ và dạy nghề, nhằm hỗ trợ sinh viên có nhu cầu về kinh phí học tập. Quan điểm của ông?

- Tôi cho rằng đây là chương trình rất tốt. Trước đây, chúng ta đã làm nhưng chưa được hiệu quả lắm... Đây cũng là giải pháp để tăng học phí, nhưng vẫn có cách để giúp sinh viên không có khả năng chi trả thì có nguồn vay để đảm bảo kinh phí học tập.