Vùng xa: phần lớn không đủ sức theo chương trình

“Đảm bảo tính khả thi, phù hợp với thực tế của Việt Nam và thực tiễn của các trường THPT khi triển khai đại trà” là một trong những nguyên tắc được đặt ra khi triển khai CTPB. Tuy nhiên, TS Thái Văn Long, Giám đốc Sở GD-ĐT Cà Mau, trăn trở: Mặc dù chương trình rất hay, ý đồ của tác giả rất tốt (HS tự tìm hiểu, hình thành kiến thức, làm việc theo nhóm), nhưng thực tế trình độ HS ở các địa phương không đồng đều. Phần lớn HS Cà Mau trung bình, yếu, không đủ sức theo chương trình.

Điều này càng được minh chứng qua kết quả xếp loại học lực của HS cuối năm học qua. Tỷ lệ HS giỏi ban Khoa học tự nhiên là 5,1%, ban Khoa học xã hội – nhân văn: 1,36%, ban Cơ bản: 0,32%. Tỷ lệ HS trung bình tương ứng là 51,28%, 53,31%, 36,89%; tỷ lệ HS yếu, kém lần lượt là: 14,66%, 28,43% và 56,05%. Kết quả khảo sát một số HS Cà Mau, có 70% HS cho rằng các môn tiếng Anh, vật lý, sinh học, toán quá khó. Các môn còn lại cũng có 30% - 50% cho là khó. “Điều trăn trở nhất là hầu hết HS không yêu thích môn ngữ văn, một môn học quan trọng. Các em học ban KHXH – NV vì không đủ tiêu chuẩn vào ban KHTN”, ông Thái Văn Long nói.

Tại hội thảo, các đại biểu cho rằng việc chuyển tải chương trình kém hiệu quả chính là do sự chuẩn bị các điều kiện về phương tiện dạy học chưa tốt. CT, SGK mới đòi hỏi phải có thiết bị, đồ dùng dạy học đi kèm, thế nhưng năm học 2006 – 2007 vừa qua, hết học kỳ 1 thì thiết bị chưa có. Nhiều trường chưa trang bị phòng máy vi tính, nếu có thì lại quá ít nên nhiều khi 2 - 3 HS phải dùng chung một máy.

Thạc sĩ Phạm Phúc Vĩnh, Trường ĐH Sư phạm Đồng Tháp, nói: Năng khiếu HS đa dạng nhưng chưa có chương trình nâng cao như tin học, công nghệ, giáo dục công dân. Những HS có năng khiếu thuộc lĩnh vực này đã bị bỏ quên. Do đối mặt với kỳ tuyển sinh và quy định của CTPB nên buộc chọn theo CT nâng cao bị rơi vào tình trạng quá tải ở những môn nâng cao mà các em không có năng khiếu.

Kiến thức 12 kéo xuống cho HS lớp 10

Thầy Phan Trọng Quý, Trường Trung học Thực hành, ĐH Sư phạm TPHCM, bức xúc: Chỉ có khoảng 20% HS có khả năng theo kịp CTPB. Khi so sánh SGK hóa học 10 chương trình cũ với SGK nâng cao, sự quá tải càng rõ. Phần “nguyên tử – liên kết hóa học…”, nếu SGK cũ có 9 bài thì SGK nâng cao có 28 bài. Ở phần “phản ứng hóa học”, SGK cũ có 1 bài, sách mới 4 bài. Phần “Halogen”: SGK cũ có 7 bài, SGK mới có 11 bài… Chỉ về số lượng bài thì chương trình nâng cao đã nặng gấp 3 lần so với chương trình cũ trong khi thời lượng chỉ tăng 1,5 lần (từ 2 tiết/tuần tăng thành 2,5 tiết/tuần). Bên cạnh đó, việc kéo kiến thức của lớp trên xuống lớp 10 càng làm cho kiến thức càng trở nên nặng nề...

Chưa kể, một số vấn đề ở SGK cũ được giảm tải thì SGK nâng cao lấy lại và thêm vào đó hàng loạt kiến thức mới, trong khi việc thêm vào hầu như thuần túy mang tính lý thuyết, chưa kể cũng chưa phù hợp để chuẩn bị kiến thức nền cho bài sau. Nội dung SGK mới được đánh giá là hay, phát huy tính sáng tạo và mở rộng biên độ cho cả thầy và trò liên hệ thực tế đời sống nhưng lại thiên về dành cho đối tượng HS khá, giỏi.

Việc dạy đủ kiến thức theo quy định cho HS trung bình và yếu là rất khó thực hiện. Tương tự, ở các môn, các đại biểu đã cho rằng khối lượng, nội dung CTPB nhiều gấp đôi so với chương trình cũ.