Bớt được một kỳ thi thì tốt, nhưng nhập lại làm một thì không hay

* Thưa Giáo sư, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến lần cuối cùng trước khi trình Chính phủ đề án Một Kỳ thi quốc gia. Ý kiến của Giáo sư về việc này thế nào?

- Mục đích của 2 kỳ thi này khác nhau, một cái để kiểm tra kiến thức, chỉ cần có đủ các chuẩn mực đòi hỏi của cái bằng phổ thông. Cái thứ 2 mục đích là để tuyển vào đại học. Hai mục đích ấy không thể kết hợp làm một. Gộp lại làm một thì kết quả không chính xác.

* Cách đây vài tuần, trong buổi nói chuyện tại Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam, Giáo sư có cho rằng nền giáo dục Việt Nam đang khủng hoảng. Riêng về việc gộp 2 kỳ thi làm một Kỳ thi quốc gia, ông có gọi đó là sự đổi mới nửa vời?

- Tôi hoan nghênh một phần ở cái chỗ bỏ được một kỳ thi. Từ trước tôi vẫn bảo thi ở Việt Nam kỳ khôi lắm, không có nước nào trên thế giới người ta tiêu tiền vì cái kỳ thi lạ lùng như ở Việt Nam. Đó là một dịp người dân bỏ tiền vào để mà làm đủ mọi cái điều vô ích. Rồi đến khi thi, nguyên việc để đảm bảo cho nó an toàn không có gian lận cũng rất là tốn kém.Huy động một bộ máy công an để đi bảo vệ. Huy động giám thị, cả cán bộ giảng dạy đại học cũng đi...Tất cả những cái đó cộng lại là cả một cái chi phí khổng lồ. Bỏ được một kỳ thi là tốt nhưng bỏ một kỳ thi bằng cách nhập lại thì cũng không hay.

* Vậy thì, theo Giáo sư, kỳ thi tốt nghiệp phổ thông nên cải cách theo hướng nào?

- Tôi đã nhiều lần nói rồi. Phổ thông là phải theo dõi và đảm bảo việc học nghiêm túc từ lớp dưới lên. Muốn làm được việc đấy đâu có khó. Khó chẳng qua người ta không muốn làm hoặc người ta cứ đòi hỏi thế nào đó, những chuyện tiêu cực thôi. Chứ còn làm nghiêm túc thì đảm bảo là không có chuyện ngồi nhầm lớp. Đến năm lớp 12 thì xét rồi làm lễ công nhận tốt nghiệp thôi. Không phải thi cử gì cả. Nhiều nước người ta làm như thế tại sao mình không làm được như thế.

* Còn kỳ thi tuyển vào đại học, vốn đang là một áp lực nặng nề hiện nay, làm thế nào để bớt được cuộc chạy đua này?

- Bỏ kỳ thi tốt nghiệp, còn cái kỳ thi thứ 2 thì cũng không nên làm nặng nề như thế này. Tôi chỉ đề nghị là tổ chức một kỳ thi nhẹ nhàng, không phải là kiểm tra hết toàn bộ những môn học của phổ thông như vậy, chủ yếu là kiểm tra độ 3,4 môn gì thôi, mục đích là để kiểm tra học sinh có đủ khả năng để học đại học hay không. Thế thôi. Không cứ là đại học nào cả. Cho nên là kiểm tra nhẹ nhàng. Qua được kỳ thi đó không có nghĩa là vào được đại học mà chỉ kiểm tra nhẹ nhàng để biết ai có khả năng học đại học, còn những người không có khả năng thì nên đi tìm việc khác, nhiều việc chứ, cứ gì phải vào đại học...Rồi thì, các trường đại học sẽ tuyển: Người nào muốn thi vào đại học nào thì nộp hồ sơ vào đại học ấy. Trường đại học xem xét hồ sơ rồi người ta gọi kiểm tra thêm hoặc thi kiểm tra một hai môn. Như vậy là đại học nào làm cái việc tuyển sinh của đại học ấy. Nhà nước, chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo không việc gì phải can thiệp vào những việc ấy cả. Như thế tức là không thi tốt nghiệp phổ thông, mà thi tuyển đại học cũng không thi, chỉ có sơ tuyển. Ở Mỹ người ta làm như thế, ở nhiều nước người ta cũng làm như thế, đó là những nước người ta tuyển đại học. Chứ còn nhiều nước khác ở bên châu Âu, anh nào muốn vào đại học thì cứ vào thôi, người ta không hạn chế.

* Nhưng bản thân các trường đại học ở Việt Nam còn nhiều bất cập trong đào tạo. Và nếu để các trường tự tuyển, có sợ lại có nhiều tiêu cực không?

- Không sợ đâu. Kiểm tra tiêu cực của các trường dễ hơn cái việc tiêu cực trong thi cử hiện nay nhiều. Mà các trường đại học phải có trách nhiệm với thương hiệu của họ. Trường nào tuyển người kém vào thì họ phải chịu hậu quả. Ngay bên Mỹ những trường đại học lớn, con em những gia đình có nhiều khả năng tài trợ cho họ thì họ lấy, nhưng mà họ nói công khai, cho nên việc đó không phải là tiêu cực. Nhưng đó phải là trường đại học tư, chứ trường đại học công thì không được.

* Trân trọng cảm ơn Giáo sư!

Cẩm Thúy (thực hiện)

School@net (Theo http://baodaidoanket.net/ddk/mdNews.ddk?masterId=8&categoryI)